GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) Kodu, uluslararası ticarette kullanılan standart bir kodlama sistemidir. Bu kodlar, malların gümrük işlemlerinde tanımlanması ve sınıflandırılması için kullanılır. GTİP kodları, dünya genelindeki ticaretin izlenmesi ve analiz edilmesi için de önemli bir araçtır.
GTİP kodu, İstatistik Pozisyonlarına Bölünmüş Türk Gümrük Tarife Cetveli’nde yer alan 12 haneli kodları ifade eder. Ülkemizde GTİP kodu ve tarife numarası olarak bilinirken uluslararası alanda HS kodu (Harmonized System Code) veya HTS kodu (Harmonized Custom Tariff Code) şeklinde isimlendirmeleri mevcuttur. Söz konusu kodların ve numaralandırma sistemlerinin temelinde ise Armonize Sistem vardır.
Dünya Gümrük Örgütü tarafından düzenlenen Armonize Sistem, 01 ila 97 arasındaki bir sayıyla başlayan ve 6 haneye kadar tüm dünyada aynı olan bir numaralandırma sistemidir. Sistemdeki 2’li, 4’lü ve 6’lı gruplandırmalar tüm dünyada standart olduğu için her ülke en az 6 haneli GTİP kodlarını kullanılır. Avrupa Birliği ülkeleri için bu sayı 8’dir. Bununla birlikte 10’lu ve Türkiye gibi 12’li numaralandırma sistemlerini kullanan ülkeler de vardır.
GTİP Kodlarının Kullanım Alanları
GTİP kodları, gümrük işlemlerinde, ticaret istatistiklerinde, vergilendirme sistemlerinde ve ticari anlaşmalarda kullanılır. Bu kodlar, malzemelerin ve ürünlerin gümrük işlemleri sırasında doğru bir şekilde sınıflandırılmasını sağlar.
Ayrıca, GTİP kodları, ülkeler arasındaki ticaretin izlenmesini ve analiz edilmesini kolaylaştırır. Ticaret hacimlerini, mal türlerini ve ticaret akışlarını belirlemek için kullanılan veri tabanlarında bu kodlar kullanılır.
GTİP Kodlarının Önemi
GTİP kodları, uluslararası ticaretin düzenlenmesi ve izlenmesi açısından kritik bir rol oynar. Doğru bir şekilde sınıflandırılmış ürünler, gümrük işlemlerinin hızlı ve düzenli bir şekilde tamamlanmasını sağlar. Aynı zamanda, ticaret istatistiklerinin doğru bir şekilde tutulmasını ve ticaret politikalarının geliştirilmesini destekler.
GTİP numarası içerisinde yer alan rakamların anlamları
İlk 4 rakam, ürünün genel pozisyonunu belirtir. Bu, uluslararası ticarette kullanılan standart bir sınıflandırma sistemidir.
İlk 6 rakam, Dünya Gümrük Örgütü (WCO) tarafından kullanılan ve Armonize Sistem Nomenklatür Kodu (HS Code) olarak bilinen kodu ifade eder. Bu kod, ürünleri dünya genelinde benzersiz bir şekilde tanımlamak için kullanılır.
ve 8. rakamlar, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde kullanılan Kombine Nomenklatür Kodu (CN Code) olarak bilinen bir alt sınıflandırmayı temsil eder.
ve 10. rakamlar vergi pozisyonunu belirtir. Bu, ulusal bazda belirlenen vergilendirme düzenlemelerine göre ürünleri sınıflandırmak için kullanılır.
ve 12. rakamlar, Gümrük Tarife İstatistik Kodu (TARIC) olarak bilinen kodu ifade eder. Bu kod, gümrük işlemleri ve ticaret istatistikleri için kullanılan daha detaylı bir sınıflandırmayı temsil eder.
Bu şekilde GTİP numarası, ürünlerin uluslararası ticarette tanımlanması ve sınıflandırılması için standart bir sistem sağlar.
GTİP Numarası Nasıl Bulunur?
Ürününüze ait GTİP Kodunu bulabilmeniz için kullanabileceğiniz resmi kaynaklar:
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM)
GTİP numarası sadece geleneksel ihracatta değil, e-ticaret siteniz üzerinden yapacağınız mikro ihracatlarda da kullanılır.